De meeste organisaties en mensen willen zichzelf verbeteren en zelfcompassie is daarvoor cruciaal. Wanneer mensen een terugslag ervaren op hun werk – of het nu een slecht verkoopkwartaal is, overgeslagen worden bij een promotie of een conflict met een collega – zie je vaak twee soorten reacties daarop. Of we schieten in de verdediging en geven anderen de schuld of we verwijten het onszelf.
Beide reacties zijn niet behulpzaam. Je eigen verantwoordelijkheid kleiner maken, zorgt ervoor dat de pijn van je fout even is verlicht, maar gaat ten koste van een leermoment. Zelfverwijt, aan de andere kant, mag rechtvaardig voelen op dat moment, maar leidt tot een veel te negatieve beoordeling van wat je kunt en dat ondermijnt weer je persoonlijke ontwikkeling.
Zelfreflectie
We zijn gewend om persoonlijke groei te associëren met vastberadenheid, doorzettingsvermogen en hard werken. Het verbeteringsproces begint echter bij zelfreflectie: een realistisch beeld hebben van waar we staan en van onze eigen sterktes en zwaktes. Wanneer we denken dat we beter zijn dan in werkelijkheid, leidt dat tot zelfgenoegzaamheid. Denken dat we minder kunnen dan we in werkelijkheid kunnen, leidt tot moedeloosheid.
Wanneer je jezelf behandelt met compassie, dan heb je een realistischer zelfbeeld en dat is een noodzakelijke basis voor verbetering, voor groei. Heb je zelfcompassie, dan ben je gemotiveerd te werken aan je zwakheden, aan het verbeteren van je vaardigheden en aan het veranderen van slechte gewoontes.
Zelfcompassie
Zelfcompassie motiveert
Een serie onderzoeken van Serena Chen, Juliana Breines (University of Rhode Island) en Jia Wei Zang (University of Memphis) wijst uit dat er een verschil is tussen mensen die willen groeien vanuit zelfwaardering en zelfcompassie. In het onderzoek werd deelnemers gevraagd een situatie terug te halen waarin ze iets hadden gedaan dat fout was en waarover ze een slecht gevoel hadden. Vervolgens kregen ze de opdracht een brief aan zichzelf te schrijven:
- De zelfcompassiegroep moest daarin vriendelijk en begripvol zijn over de opgeroepen situatie;
- De zelfwaarderingsgroep moest hun positieve kwaliteiten beschrijven;
- De controlegroep schreef een tekst over een hobby.
Alle deelnemers deden daarna een test waaruit zou blijken in hoeverre ze hun gedrag de volgende keer wilden veranderen en hoe zeer ze zich daaraan wilden verbinden. Deelnemers uit de zelfcompassiegroep waren het meest gemotiveerd hun gedrag in de toekomst te veranderen.
De kern van zelfcompassie
Wat zou er gebeuren wanneer we onszelf net zo zouden behandelen als een goede vriend in een situatie van terugslag? Waarschijnlijk zouden we vriendelijk, begripvol en bemoedigend zijn. Wanneer we ook zo naar onszelf zouden reageren, dan spreken we van zelfcompassie.
De laatste jaren is er veel onderzoek gedaan naar zelfcompassie en de kracht ervan. Psychologen ontdekken dat zelfcompassie een goed hulpmiddel is voor het verbeteren van prestaties in allerlei omstandigheden: van gezond ouder worden tot sportprestaties. Serena Chen en andere onderzoekers onderzochten hoe zelfcompassie op het werk professionele groei kan stimuleren.
Zelfcompassie is wat anders dan zelfwaardering. Bij zelfwaardering vergelijken we onszelf met anderen. Bij zelfcompassie beoordeel je jezelf of anderen juist niet. Zelfcompassie zorgt voor een gevoel van eigenwaarde, omdat het mensen ertoe aanzet zich te bekommeren om hun eigen welzijn en herstel na een terugslag.
Mensen met een hoog niveau van zelfcompassie vertonen het volgende gedrag:
- Ze zijn vriendelijk en begripvol over hun eigen mislukkingen en fouten, en ze vellen er geen oordeel over;
- Ze zien in dat fouten maken iets is wat bij alle mensen hoort;
- Ze bekijken hun fouten in het juiste perspectief: ze voelen zich rot, maar ze laten de negatieve emoties niet overheersen.
Kristin Neff, professor aan de universiteit van Texas – Austin, heeft een onderzoeksmethode ontwikkeld die uitwijst dat mensen die hoog scoren op zelfcompassie, gemotiveerder zijn om zichzelf te verbeteren en dat ze zich authentieker voelen dan anderen. Ze zijn meer hun echte zelf. Beide dragen op een belangrijke manier bij aan een succesvolle carrière. Beide eigenschappen kun je cultiveren/trainen en versterken door zelfcompassie.
Zelfcompassie leidt tot groei
Zelfcompassie helpt mensen niet alleen zich te herstellen van fouten en terugslagen. Het zorgt er ook voor dat ze zichzelf willen verbeteren (growth mindset). Daarmee verschillen ze duidelijk van mensen die denken dat wie ze vandaag de dag zijn, dat ze die persoon ook over vijf jaar zullen zijn (fixed mindset).
Mensen met een growth mindset vinden eigenschappen en capaciteiten kneedbaar. Zij zijn ook meer geneigd zichzelf te willen verbeteren, ze willen daar moeite voor doen en blijven positief en optimistisch.
Mensen met zelfcompassie vertonen meer en vaker een growth mindset, dan anderen. Ook na negatieve feedback, blijven mensen met zelfcompassie bereid te proberen het de volgende keer beter te doen. Heb je een fixed mindset, dan geloof je dat het geen zin heeft om jezelf te verbeteren. Maar wanneer je vindt dat je vaardigheden kunt veranderen, kunt verbeteren, dan probeer je dat ook na negatieve feedback.
Werken vanuit je waarden
Mensen die zichzelf met zelfcompassie benaderen, blijven zich ook op het werk ontwikkelen. Ze streven na om te werken en te leven vanuit hun eigen waarden. Door deze benadering zijn ze zeer gemotiveerd en gedreven.
Zelfcompassie helpt zelfs om koersveranderingen in je persoonlijke en professionele leven aan te brengen. Mensen met zelfcompassie blijven niet hangen in een baan die niet bij ze past, maar zoeken naar werk dat beter aansluit bij wie ze zijn.
Onderzoek wijst daarnaast uit dat zelfcompassie authenticiteit cultiveert en negatieve gedachten en twijfels minimaliseert. De mate van zelfcompassie heeft invloed op hoe authentiek mensen zich voelen. Wanneer we onszelf vriendelijk bejegenen, begripvol zijn en geen oordeel vellen, dan verlicht dat angst voor sociale afwijzing en maakt het de weg vrij voor authenticiteit, in de zin van leven vanuit je eigen waarden. Optimisme en een positieve kijk zorgen er daarbij voor dat je risico’s durft te nemen. Je durft beter je echte zelf te zijn en te laten zien.
Zelfcompassie is besmettelijk
Zelfcompassie is besmettelijk. Mensen met zelfcompassie hebben ook meer compassie met anderen. Dit is zeer belangrijk voor leidinggevenden. Hebben zij zelfcompassie, dan hebben ze meer compassie met hun medewerkers. Wanneer je daarbij optelt dat zelfcompassie zorgt voor een growth mindset, dan heb je leidinggevenden die op een goede manier verbeteringen stimuleren.
Zo’n ‘besmetting’ bestaat er bij authenticiteit. Mensen voelen wanneer een ander authentiek is. Is een leidinggevende authentiek dan nodigt dat uit om zelf ook authentiek te durven zijn. Populair gezegd ontstaat er een groep, een team waarin mensen zichzelf durven zijn, waarin ze geloven in groei en verbetering, en waarin ze elkaar en zichzelf met compassie tegemoet treden.
Je kunt dan spreken van een positieve spiraal waar alle personen van profiteren, maar waar ook het bedrijf of de organisatie voordeel bij heeft. Juist in een tijd waarin innoveren essentieel is, is het belangrijk dat fouten maken als een natuurlijk onderdeel van het proces wordt gezien.
Het goede nieuws is: zelfcompassie kun je leren. Lukt dat niet in één keer en gaat het niet snel genoeg, spreek jezelf dan niet te bestraffend toe. Met een beetje inspanning doe je het de volgende keer gewoon beter. Stap-voor-stap.
Wil je meer weten over zelfcompassie?
Lees dan verder:
Susan Chen is hoogleraar psychologie en bekleedt de Marian E. en Daniel E. Koshland Jr Dinstinguished Chair voor innovatief onderwijs en onderzoek aan de universiteit van Californië in Berkeley.
Dit artikel is gebaseerd op een long read Give yourself a brake: the power of self-compassion van Serena Chen uit Harvard Business Review september-oktober 2018. Het is het eerste diepgaande artikel over mindful zelfcompassie in een gerenommeerd business magazine.
Auteur: Klaas Smit, freelance schrijver.