Hoe zorg je ervoor dat een team een teamfocus krijgt, dat het een gezamenlijk doel voor ogen heeft en houdt? Wibo Koole (organisatieadviseur, mindfulness­trainer en directeur van CvM) ziet twee mogelijkheden om een echte teameenheid te kweken: mindfulness en compassie. Hij vertaalt dat in Sensing mindscape en Care&Collaboration.

Koole sprak hierover tijdens de eerste Conferentie over Mindfulness in Organisaties, een mijlpaal voor de Europese mindfulnessbeweging. Meer dan 150 deelnemers uit alle windstreken van Europa kwamen op 11 oktober 2018 tezamen voor de laatste (wetenschappelijke) inzichten over de effecten van mindfulness op het werk in de praktijk en mindful leiderschap. Ze deelden best practices van mindfulnessimplementaties in eigen organisaties en namen deel aan verschillende masterclass workshops om zelf een nog betere leidinggevenden te worden.

Wibo Koole’s speech handelde over Creating mindful teams for excellent performance. Mindfulness begint voor Koole al bij het opstaan door zich te beseffen dat het weer een prachtige dag kan gaan worden.

Zo prachtig was het niet altijd en zeker niet als het ging om teamwork. In het begin vond hij teamwork niet prettig, het kostte te veel moeite. Door zelf leidinggevende te worden en te kunnen beslissen wat er moest gebeuren, kreeg hij de rol teamleden te vertellen wat hij wilde dat er ging gebeuren. Teamwork werd ook daar niet leuker van.

Als organisatieadviseur ontkwam hij evenmin aan teams, omdat de opdrachtgever bepaalde wat hij moest verbeteren. Stroef teamwork knaagde dus al een tijdje en Koole begon te onderzoeken hoe teams beter zouden kunnen functioneren, met meer lol, energie en succesvol. Teams in de huidige complexe wereld moeten verschillende vaardigheden beheersen. De sleutel vond Koole in groepsdynamiek: het geheel van een team is meer dan de afzonderlijke leden.

Maar hoe zorgen we ervoor dat een team een teamfocus krijgt, dat het een gezamenlijk doel voor ogen heeft en houdt. Koole haalt daarvoor de beroemde NBA-basketbalcoach Phil Jackson aan. Hij won met zijn teams 11 keer het NBA-kampioenschap. Een team is vele handen met één hoofd, ofwel ‘a team is a lot of hands and one mind’. Alleen een mindful team is bewust en aandachtig en kan functioneren met ‘one mind’. Als je dat begrijpt, wordt teamwork leuk!

Koole ziet twee mogelijkheden om een echte teameenheid te kweken: mindfulness en compassie. Hij vertaalt dat in Sensing mindscape en Care&Collaboration. Het eerste helpt teamleden om te stoppen met elkaar eindeloos de schuld te geven en zelf weg te duiken. Het tweede zorgt ervoor dat teams veel beter gaan presteren. Wanneer ze compassie cultiveren, verdwijnen ongemak, lijden en stigmatiseren.

Zijn onderzoeken wijzen uit dat teams die mindfulness beoefenen betere beslissingen nemen en effectiever communiceren. Niet alleen de communicatie tussen teamleden, maar ook tussen teams verbetert sterk. Des te mindfuller teams zijn, des te minder vaak een taakconflict escaleert tot een veel complexer relatieconflict. Daarnaast zorgt teammindfulness ervoor dat teamleden geen sociaal ondermijnend gedrag meer vertonen.

Care&Collaboration, ofwel teamleden erkennen elkaars opofferingen voor het team, zorgt ervoor dat teamleden elkaar gaan helpen en dat ze gaan leren. Operatieteams in ziekenhuizen die hoog scoren op onderling vertrouwen, scoren ook hoog op fouten maken. Niet dat deze teams meer fouten maken dan andere, maar ze zijn er opener over met als gevolg dat de weg vrij is om te leren en te verbeteren.

Klik hier voor alle bijdragen aan de Eerste Europese conferentie over mindfulness in organisaties:

Samenvatting en keynotes

Fotografie: De zaak in beeld by Marc Verbeek.