Wat als je ongelukkig wordt van je eigen gedrag? Dan verander je dat, zou je zeggen. Maar, gedragsverandering is misschien wel het moeilijkste dat er is. Helemaal, wanneer het gedrag is dat je al lang vertoont en waaraan iedereen om je heen is gewend. Gedrag waaraan anderen je herkennen, wat ze typisch bij jou vinden passen. Dergelijk gedrag veranderen doe je pas wanneer dat echt noodzakelijk is en zelfs dan met veel tegenzin.

Ik weet er alles van. Ik was energiek, vol ideeën, met tig projecten tegelijk bezig, perfectionist, veeleisend en een pleaser. Wanneer je aan deze mix toegeeft, blijkt die uiteindelijk zeer giftig te zijn. Na twintig werkjaren leidde dit tot uitputting, angst en volledige afhankelijkheid van andermans goedkeuring. Ik zat op de stoel en kon niks meer. De vraag of veranderen verstandig zou zijn, was niet meer aan de orde. Het was veranderen of mezelf echt verliezen!

Onder ogen zien

Je ligt volledig lamgeslagen tegen de grond, bij wijze van spreken. Burn-out luidt de diagnose. Boos, verdrietig, futloos en zonder enige vorm van energie, glijden de dagen vervolgens vooral slapend voorbij.

Schuldgevoelens, mensen in de steek laten, weglopen voor je verantwoordelijkheden, alle negatieve emoties komen voorbij. Niet voldoen aan wat anderen van je verwachten voelt als een nederlaag, als opgeven. Je probeert je groot te houden, maar je hebt je nog nooit kleiner gevoeld.

Toegeven en onder ogen zien dat je jezelf volledig hebt uitgewoond, duurt maanden. Het idee hebben dat je voor altijd met dit lage energieniveau zult moeten leven, wordt een waarheid waarin je al bijna vast gaat geloven. Niet doen, geloof niks van al die negatieve gedachten die je hebt. Je rouwt en neemt daar gewoon de tijd voor.

STOP!

Mijn gedrag had er voor gezorgd dat anderen een beeld van mij hadden gevormd. Logisch, maar wanneer je je volledig gaat identificeren met het beeld dat anderen van je hebben, loop je gevaar. Wanneer je je ook nog eens gaat conformeren aan wat er van je verwacht wordt, dan ben je bijna verloren.

Ik was al een behoorlijk eind die weg op gegaan en was veel te ver van mezelf afgeweken. Ik paste niet meer bij mezelf. Ik kon maar één verstandig ding doen: stoppen met zelfdestructief gedrag.

Op een gegeven moment kwamen er nuttige vragen bovendrijven: Wie ben ik, wat wil ik en wat ga ik wel en niet doen? Weer veel later zie je vage contouren van antwoorden: mijn werk moet zinvol en plezierig zijn, en voldoening geven.

In mijn geval was het dat ik met leuke mensen leuke dingen wilde maken op een leuke manier. Vaag, maar genoeg om mee op te krabbelen. Ik had te lang gedacht dat mijn dagen draaiden om: het moet af, het moet sneller en het moet beter. Ont-moeten was stap één.

Klaas tijdens zijn favoriete vrijetijdsbesteding: zeilen.

Herken je jezelf hierin?

Herken je jezelf hierin of weet je precies over wie dit gaat, stop dan nu of zeg tegen de persoon die je hierin herkent dat hij of zij nu moet stoppen. Meteen! Ongeacht de consequenties, stop. Want doorgaan is destructief voor jezelf, stoppen is hooguit vervelend voor een ander.

Hoe je zo’n omslag kunt maken, die keus is aan jou. Mindfulness kan je helpen om weer dichter bij jezelf te komen en te ontdekken wat je goed doet en een koers te zoeken die wel bij jou past en die wel gezond voor je is.

Wil je meer weten over mindfulness­trainingen die je kunnen helpen weer terug te keren naar jezelf, lees dan verder:

Start met deze trainingen:

Mindfulness­training MBSR/MBCT

Mindfulness­training bij angstklachten

Of ga verder met een vervolgtraining:

Mindfulness Jaargroep

Leven vanuit je Kernwaarden