Artsen houden van hun vak: 70 tot 80% van de dokters is tevreden tot zeer tevreden met zijn of haar carrière. Vooral het persoonlijke contact met patiënten en het bieden van steun en begeleiding geeft energie en zorgt voor voldoening. Toch staan kranten en vakbladen vol met verontrustende verhalen over artsen die overwerkt zijn en opbranden.

Dat merken Marga Gooren (coach/trainer voor artsen en voormalig huisarts) en Mila de Koning (mindfulness- en compassietrainer) ook in hun werk met artsen. Zij ervaren:

  • Dokters met jonge gezinnen die moeite hebben de balans te vinden.
  • Artsen die worstelen met de toenemende werkdruk en bureaucratische eisen.
  • Artsen in opleiding die ploeteren om aan alle eisen te voldoen en de juiste keuzes te maken.
  • Oudere artsen die het steeds lastiger vinden om diensten te doen.

Overwerkte dokters

Hoe kun je als arts weer meer voldoening krijgen in je werk?

Dat veel artsen gebukt gaan onder werkdruk en stress heeft consequenties. Voor de dokter zelf, die minder werk- en levensplezier ervaart, en minder energie heeft of zelfs ziek wordt. Maar ook voor de omgeving, die de gevolgen ervaart omdat de arts lange werkdagen heeft, thuis nog moet werken en een korter lontje heeft.

En natuurlijk heeft het effect op de patiënten. Overwerkte dokters hebben minder aandacht, maken meer fouten en verliezen het contact met hun patiënten. Dat gaat Mila en Marga aan het hart en werd de bron voor hun boek Hart voor de dokter, met zelfcompassie aan het werk. Het eerste boek over zelfcompassie dat speciaal is geschreven voor artsen.

Wat is zelfcompassie?

Zelfcompassie kun je omschrijven als jezelf behandelen met zorg en vriendelijkheid, net zoals je bij een goede vriend of vriendin zou doen. Zelfcompassie bevat drie onderdelen: vriendelijkheid, verbondenheid en mindfulness (aandacht in het moment).

Tijdens de zelfcompassietraining leer je om je interne criticus (dat innerlijke kritische stemmetje) te herkennen en te vervangen door een
vriendelijkere stem. Daarnaast versterk je het vermogen tot empathie en verbinding. En je werkt aan je vermogen om aan jezelf te geven wat je nodig hebt.

Het resultaat: minder gepieker, stress, depressie en het vermijden van moeilijke uitdagingen. Je ervaart je leven en werk als meer bevredigend.

Hart voor de dokter

Het boek beschrijft de moeilijke situatie waarin veel artsen verkeren: het belang van goed blijven zorgen voor jezelf, terwijl je zorgt voor anderen in een hectische werkomgeving die veel van je vraagt.

Zelfcompassie kan artsen hierbij een oplossing bieden. Zelfcompassie is een wetenschappelijk onderbouwde vaardigheid* die artsen met stress kan helpen om meer ontspanning en voldoening te ervaren.

“Als je op moeilijke momenten een beetje vriendelijker voor jezelf kunt zijn, kunt voelen dat je niet de enige bent die worstelt en kunt besluiten even iets goeds voor jezelf te doen, dan kan je dag er ineens heel anders uitzien,” aldus Marga en Mila, die inmiddels jarenlange ervaring hebben met het geven van compassietraining aan drukke artsen.

Als je op moeilijke momenten een beetje vriendelijker voor jezelf kunt zijn, dan kan je dag er ineens heel anders uitzien Marga Gooren en Mila de Koning

Hart voor de dokter bevat niet alleen achtergronden en wetenschappelijk onderbouwde theorie, maar is ook een praktisch werkboek waarin op een heldere en toegankelijke wijze wordt uitgelegd hoe je als dokter zelfcompassie kan toepassen.

Christopher Germer, PhD en Kristin Neff, PhD, ontwikkelaars van het Mindful Zelfcompassie programma (MSC) over Hart voor de dokter:
“This is a deeply compassionate book, with more than a little humor added. Simply reading it, ... will allow doctors to breathe more easily and start to take care of themselves.”

Mila de Koning en Maga Gooren

Zelfcompassie voor drukke artsen en schrijvers

Ook de auteurs hadden profijt van zelfcompassie tijdens het schrijfproces van Hart voor de dokter. Voor Mila de Koning ging het schrijfproces gepaard met twee puberende kinderen, een nieuw huis dat verbouwd werd, de verkoop van het oude huis, de bijbehorende verhuizing én het gewone werk dat doorging.
Mila: “Ik heb me niet laten meeslepen door die innerlijk kritische stem, ik bleef goed voor mezelf zorgen en kon mezelf omarmen, terwijl ik echt wel baalde omdat het niet lukte om qua schrijven op schema te blijven. Het heeft me geholpen gemotiveerd te blijven en mijn doel niet uit het oog te verliezen. Het heeft me geholpen om dit boek met mijn hart te schrijven in plaats van hard te gaan werken om het af te schrijven.”

Ben jij zo’n drukke dokter?

Ben jij ook een drukke dokter en zou jij graag minder last willen hebben van stress, meer aandacht hebben voor je patiënten en weer meer plezier krijgen in je werk? Dan is zelfcompassie wellicht iets voor jou.

Lees Hart voor de dokter

Meld je aan voor een training of retraite van Marga Gooren en Mila de Koning:

Retraite MindYou

Mindfulness Core Skills voor Artsen

Mindful Zelfcompassie (MSC) Intensive voor zorgverleners


Over Marga Gooren en Mila de Koning

Beide schrijvers hebben een karrevracht aan ervaring met het onderwerp en leveren een boek af dat eigenlijk voor iedere dokter verplichte literatuur zou moeten zijn! Bart Timmers, Huisarts(-opleider)

Marga Gooren is coach/trainer voor artsen op het gebied van veerkracht, zelfzorg en werkplezier. Zij werkte 10 jaar als huisarts.

Mila de Koning is zij mindfulness- en zelfcompassietrainer, -opleider en supervisor, onder andere bij het Centrum voor Mindfulness. Hiervoor was zij werkzaam in verschillende functies in de GGZ.

Sinds 2015 geven zij gezamenlijk zelfcompassietrainingen aan artsen.

*Literatuur:

  • Germer, C. K., Neff, K. D. (2013). Self-compassion in clinical practice. Journal Of Clinical Psychology, 69(8), 856-867. doi:10.1002/jclp.22021
  • Neff K. Self-Compassion. The proven power of being kind to yourself. HarperCollins Publishers Inc. Juni 2015. ISBN 9780061733529.
  • Epstein R. Attending: Medicine, Mindfulness, and Humanity, Scribner New York. 2017. ISBN 9781501121722.
  • Hanson R, Mendius R. Boeddha’s Brein. Hoe mindfulness je hersenen en je leven kan veranderen. Uitgeverij Ten Have. Juni 2012. ISBN 9789025961749.
  • Breines JG, Chen S. Self-compassion increases self-improvement motivation (2012). Personal Soc Psychol Bull. Published online 29 May 2012;42: 415– 429. doi: 10. 1177/ 0146167212445599 .