Onder leiding van Wibo Koole en Marloes Telle vond eind 2017 een onderzoek naar de impact van de mindfulnesstraining ‘Mindful Werken’ in organisaties plaats binnen het ministerie van OCW.
De aanleiding om de mindfulnesstraining aan te bieden binnen het ministerie was een bevlogenheidsonderzoek in 2015, dat onder meer tot de conclusie leidde dat veel medewerkers een hoge werkdruk ervaren. Het ministerie wilde medewerkers, door het aanbieden van de mindfullnesstraining, in staat stellen om meer zelf aan het stuur te zitten wat betreft het reguleren van werkdruk, om medewerkers zelf meer regie te laten hebben.
In het onderzoek lag de nadruk op hoe mindfulnesstraining de hantering van aandacht beïnvloedt, waarmee effecten ontstaan op domeinen als cognitie, emotie, gedrag en fysiologie.
De volgende onderzoeksvragen stonden centraal:
- Welke impact heeft deelname aan de training voor de deelnemers op:
– het zich bewust worden van stress en stress-signalen
– het bijsturen en effectiever maken van werkgedrag - Welke factoren helpen de deelnemers bij deze bewustwording en het gebruiken van het aangereikte in de werkpraktijk?
- In hoeverre hebben de deelnemers buiten het werk profijt van de training?
Vooronderstellingen op basis van ervaringen
Over het algemeen leiden mindfulnesstrainingen tot positieve effecten op prestaties, relaties en welzijn op de werkplek, zoals een afname van burn-out, stress en negatieve stemming op het werk. Maar bijvoorbeeld ook tot een hogere medewerkersbetrokkenheid en betere kwaliteit van de onderlinge communicatie door het beter emotioneel verstaan van elkaar. Ook middenmanagers die een mindfulnesstraining achter de rug hebben, krijgen een hogere prestatiewaardering van hun leidinggevenden, zo is de ervaring.
Impact van de training
In de training Mindful Werken wordt altijd gestart met de vraag aan welke kant van het spectrum deelnemers zitten: hebben ze de indruk dat ze ‘bevlogen aan de slag zijn’ of ‘stug aan het doorwerken’. Oftewel: zitten ze meer aan de kant van stressreacties of meer aan de kant van de bevlogenheid. De training Mindful Werken is erop gericht om mensen middelen in handen te geven om die balans zelf te beïnvloeden.
Het algemene beeld uit het onderzoek bij het ministerie is dat de training Mindful Werken heeft geleid tot betere bewustwording van stress onder de deelnemers en daarmee tot het vergroten van de mogelijkheden om er wat aan te doen, in het ontwikkelen en tonen van nieuw en meer effectief werkgedrag. Dit maken we op uit het feit dat 89% van de deelnemers duidelijke impact van de training heeft ervaren en 63% zelfs een hoge impact.
Ze hebben nieuwe dingen geleerd die ze gebruiken in de praktijk en die hen waardevolle resultaten opleveren. Een van de bevindingen van het onderzoek is dat de hoge impact te maken heeft met het opbouwen van een grotere veerkracht onder ongewisse omstandigheden. Het vermogen om terug te veren onder druk neemt dus toe. Daarnaast geven deelnemers die een hoge impact ervaren ook aan, dat zij zelf een grotere controle ervaren in de situatie waarin ze zich bevinden. De grotere bewustwording leidt tot meer zelfcontrole en vergroot het vermogen tot sturing van het gedrag in de werksituatie.
Mindfulnesstrainingen in organisaties zijn alleen succesvol als de goede condities aanwezig zijn. Steun van leidinggevenden en steun vanuit de directe werkomgeving zijn erg belangrijk.
Meer weten?
Auteur: Klaas Smit, freelance schrijver.