Wat is mindfulness
Mindfulness betekent simpelweg: volledig bewust zijn van de huidige ervaring. Je kunt het woord ‘mindfulness’ vertalen met ‘opmerkzaamheid’ of ‘aandachtigheid’.
Wat is het
We kennen allemaal ervaringen van volledig aanwezig zijn: de adembenemende zonsondergang, prachtige muziek of een andere intense ervaring. Onze geest is stil, we zijn één en al aandacht. We proeven de rijkdom van het moment.
De huidige ervaring
Mindfulness betekent: volledig bewust zijn van de huidige ervaring. Je kunt het woord ‘mindfulness’ vertalen met ‘opmerkzaamheid’ of ‘aandachtigheid’. Uit deze woorden spreekt openheid. Aandachtigheid richt zich vooral op opmerken. Dit is iets anders dan ‘aandacht’ en 'concentratie’, waarbij je je richt op één onderwerp.
Intenser en bewuster leven
Waar je aandacht is, daar ben je. Mindfulness gaat over de kunst om aanwezig te zijn in het hier en nu. Met mindfulness leef je intenser en bewuster. Door vaker je aandacht te sturen, leer je afstand te nemen van de spinsels in je hoofd. Je kunt je beter concentreren, je ontspant gemakkelijker. De geest wordt rustiger.
Je leert bewust keuzes te maken in plaats van automatisch te reageren. Hierdoor vang je stressprikkels eerder en beter op en ga je anders om met gedachtepatronen die niet behulpzaam zijn. Er ontstaat een hogere mate van bewustwording en je kunt beter je grenzen bewaken.
Waarom beoefenen?
Ik ben verrast door de kracht van het woordje 'mildheid'. Als er een oud patroon opduikt dan denk ik: "daar heb je hem weer" en ik glimlach. – Karin
Vele onderzoek laat zien dat mindfulness zorgt voor een hogere kwaliteit van leven en dat het positieve veranderingen teweeg in cognitief en neurobiologisch functioneren. Ook transformeert mindfulness de manier waarop iemand naar zichzelf en naar de wereld kijkt en daar vervolgens op reageert. Deze brede werkzaamheid zorgt ervoor, dat mindfulness voor heel veel mensen van waarde is.
De belangrijkste resultaten van mindfulnesstraining zijn:
- meer bewustwording en inzicht in je gedachtenpatronen, je reacties, je handelen, je emoties en gemoedstoestanden (en de keuze om daar soms anders mee om te gaan)
- het meer afstand kunnen nemen van problemen.
- het leven wordt makkelijker en je geniet bewuster en intenser.
- meer energie tot je beschikking hebben.
Daarnaast kunnen de volgende resultaten van mindfulnesstraining genoemd worden:
Verbeterde vaardigheid om:
- om te gaan met stressvolle gebeurtenissen of momenten wanneer het niet gaat zoals je wilt
- je te kunnen concentreren (meer focus en minder piekeren)
- grenzen aan te geven (meer bewustwording)
Een vermindering van:
- stress-symptomen (zoals o.a. hoge bloeddruk, vermoeidheid, slapeloosheid).
- slaapproblemen en vermoeidheid in het algemeen
- depressie en angst
- (chronische) pijn
- psychische gevolgen van ernstige ziekte en tegenslag
Over MBSR en MBCT
De Amerikaan Jon Kabat-Zinn is de grondlegger van de mindfulnesstraining. Hij werkte in het academisch ziekenhuis van de universiteit van Massachusetts, waar het hem opviel dat chronische patiënten die medisch gezien uitbehandeld waren, vaak tussen wal en schip vielen. Zij kregen te horen dat ze maar moesten 'leren leven' met hun klachten, maar niemand kon hen uitleggen hoe.
MBSR
Kabat-Zinn is van oorsprong moleculair bioloog en daarnaast ervaren in meditatie en yoga. Met die ingrediënten ontwikkelde hij een training met als doel patiënten middelen te geven waardoor ze zelf iets aan hun gezondheid en de beleving ervan konden (blijven) doen. Centraal in zijn benadering staat het ontwikkelen van de kwaliteit van aandacht.
Deze training noemde Kabat-Zinn ontwikkelde Mindfulness-Based Stress Reduction (MBSR). MBSR heeft zich met de jaren bewezen als de meest complete mindfulnesstraining voor iedereen, niet alleen patiënten.
MBCT
Later ontwikkelde cognitief psycholoog Zindel Segal samen met collega’s Mark Williams en John Teasdale een variant op deze training, waarbij elementen van cognitieve gedragstherapie zijn ingebouwd: Mindfulness-Based Cognitive Therapy (MBCT). Deze training is voor mensen met een geschiedenis van depressie en helpt hen door middel van mindfulness terugval te voorkomen. Enkele onderdelen richten zich daar specifiek op. Daarbuiten verschilt MBCT overigens slechts op onderdelen van MBSR.
De Nederlandse situatie
In Nederland wordt meestal de term 'mindfulnesstraining’ gebruikt, voor beide varianten. Omdat MBCT ook voor het algemeen publiek enkele hele waardevolle onderdelen bevat, bieden meeste Nederlandse trainers MBSR aan, verrijkt met enkele elementen van MBCT.
Hoe train je het?
Mindfulness is een vaardigheid die je kunt oefenen. Hiervoor is de mindfulnesstraining. De Amerikaan Jon Kabat-Zinn heeft mindfulness met Westerse psychologische inzichten verenigd tot de achtweekse mindfulnesstraining, welke nu al meer dan 40 jaar bestaat en zoals aangetoond door veelvuldig wetenschappelijk onderzoek, bewezen effectief is gebleken.
Voor wie
Mindfulnesstraining is geschikt voor iedereen die een investering wil doen in de kwaliteit van haar/zijn leven, het leven intenser wil (be)leven, meer en intenser wil genieten en bereid is op een nieuwe manier naar haar/zijn eigen patronen te kijken. En voor iedereen die wil leren anders om te gaan met stressvolle ‘weersomstandigheden’ in haar/zijn leven.
Iedere volwassene, oud of jong, snel of langzaam, met of zonder klachten is welkom en kan ervan profiteren. ‘Ik heb nog nooit iemand ontmoet die niet gebaat zou zijn bij meer mindfulness in zijn leven,’ zegt de ontwikkelaar van mindfulnesstraining, Jon Kabat-Zinn.
Ik hoopte door de training mezelf te leren veranderen. In plaats daarvan heb ik mezelf leren accepteren. Dat is iets heel anders… een veel grotere verandering. – Christina
En in het bijzonder als je:
- vaak het gevoel hebt geleefd te worden door je dagprogramma.
- je in een druk leven beter staande wilt houden.
- meer momenten wilt vinden van genieten, rust en inkeer/stilte.
- minder met gedachten bezig wilt zijn (piekeren).
- lichamelijk last ervaart door spanning of stress.
- beter wilt leren omgaan met moeilijke emoties.
- sneller je energie wilt regenereren.
Een mindfulnesstraining volgen? Ga naar het overzicht van startdata
Gerelateerde trainingen en workshops
Veelgestelde vragen Naar alle veelgestelde vragen
-
Wat is mindfulness precies?
Mindfulness gaat over aandacht, over opmerkzaam zijn. Mindfulness is het makkelijkst te begrijpen vanuit zijn tegendeel: leven op de automatische piloot. In de keuken, tijdens het autorijden, op het werk - let maar eens op hoe vaak we op routine draaien terwijl de denkgeest bezig is met iets anders, met verleden en toekomst.
-
Hoe kun je 'mindfulness' in het Nederlands vertalen?
Je kunt het woord ‘mindfulness’ het best vertalen met ‘opmerkzaamheid’ of ‘aandachtigheid’. Mindfulness betekent: volledig bewust zijn van de huidige ervaring. Uit deze woorden spreekt openheid. Aandachtigheid richt zich vooral op opmerken. Dit is iets anders dan ‘aandacht’ en 'concentratie’, waarbij je je richt op één onderwerp.
-
Wat zijn de effecten van mindfulness?
Mindfulness gaat over de kunst om aanwezig te zijn in het hier en nu. Met mindfulness leef je intenser en bewuster. Door vaker je aandacht te sturen, leer je afstand te nemen van de spinsels in je hoofd. Je kunt je beter concentreren, je ontspant gemakkelijker. De geest wordt rustiger.
Er ontstaat een ruimte tussen stimulus en respons. Je leert bewust keuzes te maken in plaats van automatisch te reageren. Hierdoor vang je stressprikkels eerder en beter op en ga je anders om met gedachtepatronen die niet behulpzaam zijn. Er ontstaat een hogere mate van bewustwording en je kunt beter je grenzen bewaken. -
In hoeverre is mindfulness wetenschappelijk onderzocht?
Mindfulnesstraining is een evidence based programma. De vele wetenschappelijke onderzoeken (kijk voor meer informatie op www.aandachttraining.info) laten zien dat mindfulness zorgt voor een hogere kwaliteit van leven en dat het positieve veranderingen teweeg in cognitief en neurobiologisch functioneren. Tevens transformeert mindfulness de manier waarop iemand naar zichzelf en naar de wereld kijkt en daar vervolgens op reageert. Deze brede werkzaamheid zorgt ervoor, dat mindfulness voor velen van waarde is.
-
Hoe kun je meer mindful worden?
Mindfulness is een vaardigheid die je kunt oefenen. Hiervoor is de mindfulnesstraining. De Amerikaan Jon Kabat-Zinn heeft mindfulness met Westerse psychologische inzichten verenigd tot de achtweekse mindfulnesstraining, welke nu al meer dan 35 jaar bestaat en door veelvuldig wetenschappelijk onderzoek bewezen effectief is gebleken.
-
Is een mindfulnesstraining alleen voor mensen die (stress-)klachten hebben?
Het beoefenen van mindfulness is voor iedereen die een investering wil doen in de kwaliteit van zijn/haar leven en bereid is op een nieuwe manier naar zijn/haar eigen patronen te kijken.
Je hoeft dus niet aan speciale voorwaarden te voldoen of bepaalde klachten te hebben.
Iedereen kan baat hebben bij de training.
“Ik heb nog nooit iemand ontmoet die niet gebaat zou zijn bij meer mindfulness in zijn leven,” zegt de ontwikkelaar van mindfulnesstraining, Jon Kabat-Zinn. -
Wat brengt het beoefenen van mindfulness?
De belangrijkste resultaten van mindfulnesstraining zijn:
- het meer aanwezig zijn in het hier en nu, waardoor je meer kalmte en rust ervaart.
- meer bewustwording en inzicht in je gedachtenpatronen, je reacties, je handelen, je emoties en gemoedstoestanden (en de keuze om daar soms anders mee om te gaan).
- het meer afstand kunnen nemen van problemen.
- het leven wordt makkelijker en je geniet bewuster en intenser.
- meer energie tot je beschikking hebben.
Daarnaast kunnen de volgende resultaten van mindfulnesstraining genoemd worden:
Verbeterde vaardigheid om:
- om te gaan met stressvolle gebeurtenissen of momenten wanneer het niet gaat zoals je wilt
- je te kunnen concentreren (meer focus en minder piekeren)
- grenzen aan te geven (meer bewustwording)
Een vermindering van:
- stress-symptomen (zoals o.a. hoge bloeddruk, vermoeidheid, slapeloosheid)
- slaapproblemen en vermoeidheid in het algemeen
- depressie en angst
- (chronische) pijn
- psychische gevolgen van ernstige ziekte en tegenslag -
Wat is het verschil tussen mindfulness oefeningen en ontspanningsoefeningen?
Ontspanningsoefeningen helpen je om te ontspannen, wat belangrijk is om tot rust te komen. Er zijn meerdere goede ontspannings- en stress reductiemethoden ontwikkeld. Ze brengen ontspanning, precies wat je wenst. Maar ze doen ook niet meer dan dat: ze doven de vlammen, maar doen niets aan de vuurhaard, de onbewuste patronen waardoor we gestrest en gespannen raken. Binnen de kortste keren kan het vuur dus weer oplaaien.
Mindfulness en mindfulnesstraining leert je om bewust te worden van de patronen van denken en doen die stress veroorzaken. Je wordt je bewust dat stresspatronen manieren zijn van automatisch reageren die, hoewel ze het goed bedoelen, het meestal erger maken in plaats van minder erg en daardoor niet adequaat zijn. Deze bewustwording geeft de ruimte om er anders mee om te leren gaan.
Zo leer je – paradoxaal genoeg – te ontspannen met de spanning, het ongemak, het verdriet of de pijn. Dit wordt ook wel ‘diepe ontspanning’ genoemd, omdat je leert ontspannen met de ervaringen – prettig of onprettig – wanneer ze zich primair voordoen, zodat de hele stressreactie niet op gang hoeft te komen. De uitslaande brand wordt voorkomen in plaats van later te moeten worden geblust. -
Heeft mindfulness een religieuze kant?
Opmerkzaamheid, of mindfulness, is het hart van het boeddhisme. Van Boeddha zelf zouden de woorden zijn: ‘Het cultiveren van opmerkzaamheid is het hoogste goed.’
Elementen van opmerkzaamheid vind je terug in alle stromingen met een boeddhistische achtergrond: van yoga tot zen, van vipassana tot tai chi.
Mindfulnesstraining richt zich op de essentie van de boeddhistische praktijk. Maar deze essentie is ontdaan van tradities en rituelen. En we leren het op een vertrouwde manier, namelijk in een westers trainingsformat. Je zou kunnen zeggen: het beste van het Oosten in een westers jasje. -
Waarom is mindfulness zo populair?
Het beoefenen van mindfulness is voor iedereen die een investering wil doen in de kwaliteit van zijn/haar leven en bereid is op een nieuwe manier naar zijn/haar eigen patronen te kijken. Je hoeft dus niet aan speciale voorwaarden te voldoen of bepaalde klachten te hebben. Iedereen kan baat hebben bij de training. “Ik heb nog nooit iemand ontmoet die niet gebaat zou zijn bij meer mindfulness in zijn leven,” zegt de ontwikkelaar van mindfulnesstraining, Jon Kabat-Zinn.