Thema

In deze retraite staat het ontwikkelen van opmerkzaamheid centraal. Als ondersteuning en verdieping worden oefeningen aangereikt m.b.t. vier levensvrienden, die in het boeddhisme de vier Nobele Verblijven (brahmavihāra) worden genoemd. Deze vier relationele hartkwaliteiten bieden verschillende heilzame houdingen en antwoorden bij verschillende situaties in ons leven en kunnen ontwikkeld worden in relatie tot onszelf en in relatie tot anderen:

  • Vriendelijkheid (mettā) draagt de wens in zich dat alle wezens gelukkig mogen zijn. Vriendelijkheid richt zich op het bevorderen van het welzijn van onszelf en dat van anderen. Zij biedt een medicijn bij haat en intolerantie en bloeit op als we het goede in onszelf en/of in anderen kunnen erkennen.
  • Compassie of mededogen (karunā) is een dieper bewustzijn van pijn en lijden bij onszelf en/of bij anderen, gekoppeld aan de wens deze te verzachten. Mededogen is een medicijn bij wreedheid en valsheid; ze ontstaat wanneer vriendelijkheid pijn en lijden ontmoet.
  • (Mede)vreugde (muditā) kan ontstaan wanneer er iets te vieren is. Zij laat zich zien als de vreugdevolle sympathiebetuiging met materiële en immateriële voorspoed en rijkdom en manifesteert zich onder andere ook als ontroering en dankbaarheid. Medevreugde heeft een feliciterend karakter en biedt een medicijn bij jaloezie.
  • Gelijkmoedigheid (upekkhā) zorgt er voor dat we mensen en situaties met een evenwichtige en relativerende wijsheid in de juiste proporties kunnen zien en niet verblind worden door gehechtheid of aversie. Zij heeft het karakter van een begripvolle onpartijdigheid en belangeloosheid. Gelijkmoedigheid wordt beschouwd als een medicijn bij extreme passie en extreme haat; daarnaast brengt zij innerlijk evenwicht bij gevoelens van overmatige betrokkenheid, trots en arrogantie.

Programma

Er wordt gemediteerd volgens een vaststaand gezamenlijk meditatieprogramma, met periodes van zit- en loopmeditatie en informele meditatieoefeningen, zoals ligmeditatie of het maken van buigoefeningen. Het accent ligt bij het ontwikkelen van opmerkzaamheid middels vipassanā- of inzichtmeditatie. Als ondersteuning en verdieping is er ruimte voor het ontwikkelen van de vier levensvrienden. In overleg met de begeleider kun je bij eventuele gezondheidsbeperkingen ook een meer individueel opgesteld meditatieprogramma volgen. De retraite vindt plaats in stilte. De begeleiding bestaat uit regelmatige inleidingen met betrekking tot loop- en zitmeditatie. Daarnaast wordt er dagelijks (facultatief) een sessie ‘mindful bewegen’ begeleid en zijn er individuele en groepsmatige uitwisselingsgesprekken over het meditatieproces. 

Op retraite

Wil je weten hoe het op een retraite toegaat en wat je eraan kunt hebben? Lees dan het heldere en aanstekelijke boek dat Frits Koster en Jetty Heynekamp (de begeleiders van deze retraite) hebben geschreven over op retraite gaan

Voor wie

Retraite-ervaring is niet noodzakelijk; iedereen die vertrouwd is met de beoefening van mindfulness is van harte welkom.