Helpt mindfulness bij depressie?
Depressie is een toestand waarin alles lijkt te vertragen. Gedachten cirkelen rond in steeds dezelfde patronen. Energie is schaars, de toekomst voelt ver weg. Wie dit herkent, weet hoe ingrijpend het kan zijn. Mindfulness biedt geen snelle oplossing, maar kan wel helpen om met meer mildheid aanwezig te zijn bij wat er is — ook als dat moeilijk is.
Aandacht voor het moment — zonder oordeel
Een van de kenmerken van depressie is het terugtrekken in gedachten. Veel mensen ervaren dat ze steeds opnieuw terechtkomen in piekeren, zelfkritiek of somberheid over het verleden. Mindfulness leert je niet om deze gedachten te stoppen, maar om ze te zien voor wat ze zijn: tijdelijke verschijnselen in je geest. Geen feiten, geen opdrachten, maar gedachten.
Door te oefenen in aanwezig zijn bij je ademhaling, je lichaam of je omgeving, leer je telkens weer terug te keren naar het huidige moment. Dat kan soms maar een paar seconden zijn. Maar in die korte momenten ontstaat ruimte. Niet om je gevoelens weg te duwen, maar om er anders bij te blijven.
Anders omgaan met gedachten en gevoelens
Mindfulness nodigt uit tot een andere houding tegenover je innerlijke wereld. In plaats van je te verliezen in negatieve gedachten of gevoelens, leer je ze opmerken. Je kijkt, je erkent wat er is, en je laat het zijn. Dat klinkt eenvoudig, maar het vraagt oefening — en vooral: vriendelijkheid naar jezelf.
Juist als je je somber voelt, kun je de neiging hebben om streng te zijn voor jezelf. Om te denken dat je iets fout doet. Mindfulness helpt je om een andere toon aan te slaan. Een zachtere. Een die ruimte geeft aan wat je ervaart, zonder dat je het hoeft te veroordelen of te verbeteren.
Een nieuwe relatie met wat moeilijk is
Mindfulness verandert niet direct je stemming, maar kan wel je relatie tot die stemming veranderen. In plaats van verstrikt te raken in somberheid, kun je oefenen om haar op te merken als iets wat komt en gaat. Je leert om jezelf niet te vereenzelvigen met je gemoedstoestand. Je bent niet je somberheid — je bént, mét somberheid.
Door deze verschuiving ontstaat er een beetje lucht. Misschien een beetje helderheid. En soms zelfs: iets van rust, midden in wat zwaar voelt.
Geen vervanging, maar een aanvulling
Het is belangrijk om te zeggen dat mindfulness geen vervanging is voor therapie, medicatie of andere vormen van professionele hulp. Zeker als je last hebt van ernstige of langdurige depressieve klachten, is het van belang om deskundige begeleiding te zoeken. Mindfulness kan dan onderdeel zijn van een bredere aanpak.
Voor anderen kan mindfulness juist preventief werken. Als je weet dat je kwetsbaar bent voor sombere periodes, kan een regelmatige beoefening je helpen om bewuster om te gaan met signalen van stress of overbelasting. Je leert sneller herkennen wat je nodig hebt.
Samengevat
Mindfulness is geen oplossing voor depressie, maar het kan je helpen om anders om te gaan met wat je voelt. Je oefent in aanwezig zijn, zonder oordeel. Je leert ruimte maken voor jezelf, ook als het donker is. Die ruimte maakt het mogelijk om met meer zachtheid en minder verstrikking te leven met dat wat je overkomt.
Bekijk alle artikelen in de categorie Mindfulness bij stress & emoties
Of bekijk de Mindfulness Coach opleiding