Het verband tussen mindfulness en yoga
Wie ooit een yogales heeft gevolgd, herkent het misschien: je wordt uitgenodigd om je aandacht te richten op je ademhaling, je bewegingen en de signalen van je lichaam. Geen haast, geen oordeel. Alleen maar waarnemen. Dat is mindfulness. En tegelijk is het yoga. Twee benaderingen die elk hun eigen oorsprong en vormen hebben, maar die elkaar verrassend goed aanvullen.
Mindfulness
Mindfulness is de beoefening van open aandacht. Je bent met je aandacht bij wat er nu gebeurt — in je lichaam, je gedachten, je omgeving — zonder daar meteen iets van te vinden. Je merkt op, je laat toe, je reageert niet automatisch. Zo ontstaat ruimte.
In mindfulness leer je ook in het alledaagse opmerkzaam te zijn: tijdens het eten, wandelen, werken of luisteren. Het is geen aparte activiteit, maar eerder een houding van aanwezigheid die je kunt meenemen door je dag heen.
Wat is yoga in essentie?
Yoga wordt vaak geassocieerd met lichamelijke houdingen, maar het is meer dan dat. Van oorsprong is yoga een methodiek die fysieke, mentale en spirituele elementen omvat. In westerse yoga ligt de nadruk vaak op het lichaam. Daarbij gaat het om beweging, flexibiliteit en ontspanning.
Toch zit er in veel yogavormen ook een uitnodiging tot bewustzijn. Je wordt je gewaar van je ademhaling. Je voelt waar je spanning vasthoudt. Je merkt op hoe je lichaam beweegt, en waar het stopt. Daarin schuilt al een vorm van mindfulness.
Waar raken mindfulness en yoga elkaar?
De raakvlakken zijn duidelijk. In zowel mindfulness als yoga word je uitgenodigd om aanwezig te zijn bij wat je ervaart. Je beweegt niet gedachteloos, je ademt niet automatisch, je bent niet verloren in je hoofd. Je bent hier. Nu.
In yoga is dat vaak via het lichaam. Je aandacht volgt de beweging of de adem. In mindfulness is het breder: het kunnen ook gevoelens, gedachten of geluiden zijn. Maar in beide gevallen geldt: je oefent in aanwezig zijn zonder oordeel.
Veel yogavormen bevatten mindfulness-elementen, bijvoorbeeld wanneer je wordt gevraagd bewust te voelen hoe een houding aanvoelt, of wanneer een les eindigt met een liggende meditatie. En andersom gebruiken veel mensen yoga als voorbereiding op een mindfulnessmeditatie. Bewegen helpt tenslotte om het hoofd tot rust te brengen en de zit te vergemakkelijken.
Wat zijn de verschillen tussen yoga en mindfulness?
Hoewel er veel overlap is, zijn er ook verschillen in nadruk:
- Mindfulness richt zich vooral op mentale aandacht: het opmerken van gedachten, gevoelens en zintuiglijke ervaringen zoals ze zijn.
- Yoga legt meer nadruk op de fysieke ervaring: via houdingen (asana’s) en ademhalingsoefeningen (pranayama) wordt het lichaam actief betrokken bij het proces van bewustwording.
Ook in de beleving zit verschil. Mindfulness kun je op elk moment van de dag toepassen, in gewone handelingen. Yoga wordt vaker gezien als iets wat je op een specifiek moment doet: op een mat, met ruimte en tijd.
Hoe versterken yoga en mindfulness elkaar?
Yoga kan je helpen om bewuster te worden van je lichaam, je ademhaling en je grenzen. Door regelmatig yoga te doen, wordt het eenvoudiger om tijdens het zitten bij je adem of lichaam te blijven. Je zit letterlijk en figuurlijk beter in je vel.
Mindfulness op zijn beurt verdiept de ervaring van yoga. Het helpt om niet alleen te bewegen, maar ook te voelen tijdens de beweging. Niet alleen het resultaat te willen, maar het proces te doorleven. Daardoor wordt yoga minder prestatiegericht en meer een uitnodiging tot aanwezig zijn.
Door beide ‘praktijken’ samen te brengen, creëer je een balans tussen beweging en verstilling, tussen voelen en reflecteren, tussen lichaam en geest.
Samengevat
Dus ja, er is zeker een verband tussen mindfulness en yoga. Mindfulness en yoga richten zich beiden op het cultiveren van aandacht en aanwezigheid, maar dat doen ze wel op verschillende manieren. Yoga werkt vanuit het lichaam, mindfulness vanuit het bewustzijn. Samen vormen ze een geweldige combinatie die helpt om meer rust, helderheid en evenwicht in je leven te brengen.
Bekijk alle artikelen in de categorie Mindfulness en gezondheid
Of bekijk de Mindfulness Coach opleiding