Hoe verschilt mindfulness van andere vormen van meditatie?
Mindfulness is een vorm van meditatie die zich specifiek richt op het bewust en zonder oordeel aanwezig zijn in het huidige moment. Mindfulness legt dus de nadruk op opmerkzaamheid en aanwezigheid. Andere meditatievormen hebben over het algemeen andere doelen en technieken, zoals concentratie, visualisatie of het herhalen van mantra’s.
De kernprincipes en technieken van mindfulness zijn opmerkzaamheid en een niet-oordelende houding
Opmerkzaamheid is de essentie van mindfulness. Het actief en bewust opmerken van je ervaringen in het huidige moment. Dit kunnen gedachten, gevoelens of lichamelijke sensaties zijn. Ook alle indrukken uit je omgeving die je ervaart behoort tot het domein van mindfulness.
In mindfulness wordt je aangemoedigd om ervaringen te observeren zonder ze te beoordelen als goed of slecht. In plaats daarvan wordt je aangemoedigd te accepteren wat er is, zonder te proberen het te veranderen. Het gaat in mindfulness dus om een niet-oordelende houding.
Andere vormen van meditatie en hun onderscheidende kenmerken
Concentratiemeditatie is een vorm van meditatie die focus vereist op één enkel punt. Dit kan je ademhaling zijn of het luisteren naar een specifiek geluid. Of iets heel anders. Het doel is om je geest te trainen om zich op één ding te concentreren en afleidingen te minimaliseren.
Bij mantra meditatie wordt een woord of zin (een mantra) herhaald om je geest te kalmeren en een diepere staat van concentratie te bereiken. Voorbeelden zijn het “Om” geluid in sommige hindoeïstische tradities of het gebruik van gebedskralen in het christendom.
Bij visualisatiemeditatie wordt je aangemoedigd om je mentale beelden voor te stellen, zoals landschappen, bepaalde beelden of scènes. Het doel is vaak om positieve energie, vrede of spirituele inzichten op te roepen.
Het doel van ‘liefdevolle vriendelijkheid meditatie’ of Metta-meditatie is het ontwikkelen van liefde en mededogen voor jezelf en voor anderen. Beoefenaars van deze meditatie reciteren specifieke zinnen of wensen om positieve gevoelens en intenties te genereren.
Veel meditatietradities en -technieken hebben een bepaalde overlap met elkaar
Als je bijvoorbeeld mindfulness beoefent kun je ook concentratietechnieken gebruiken door je te focussen op je ademhaling. Tegelijkertijd kun je als beoefenaar van mantra-meditatie een staat van mindfulle aanwezigheid ervaren door volledig op te gaan in de herhaling van de mantra.
Je kunt dus zeggen dat mindfulness een onderscheidende benadering en focus heeft. Toch zijn er ook raakvlakken en overlappingen met andere meditatiepraktijken. Wat ze allemaal gemeen hebben is het streven naar een grotere bewustwording, innerlijke vrede en een grotere mentale helderheid. De keuze voor een bepaalde methode hangt vaak af van je persoonlijke voorkeur of het specifieke doel dat je ermee wilt bereiken.